بیان ایده‌های خلاقانه، به تنهایی پاسخگوی مشکلات اجتماعی نخواهد بود. افراد باید ایده و نوآوری‌های خود را با هدف تاثیر در جامعه و مشاهده تغییرات اجتماعی، به عمل نزدیک کنند. با ما همراه باشید و با نمونه‌های خلاقانه و تاثیرگذار کارآفرینی اجتماعی آشنا شوید.
کارآفرینی اجتماعی علاوه بر اینکه با رویکردهای عملی به آموزش، سلامت، اصلاحات رفاهی، حقوق بشر، حقوق کارگران، محیط زیست، توسعه اقتصادی، کشاورزی و... به حل مشکلات اقتصادی و اجتماعی می‌پردازد، بر نقش نوآوری و ایجاد ایده‌های خلاقانه در حل مشکلات اجتماعی نیز تاکید دارد.
بسیاری از مردم، خلاقانه فکر می‌کنند و ایده‌های خلاقانه زیادی را نیز تولید می‌کنند، اما همه این موارد به تنهایی کافی نیستند و مشکلات پروژه‌های اجتماعی، به خودی خود، حل نخواهند شد.
طبق گفته‌های "ویلیام درایتون" (William Drayton) سیاستمدار، بانکدار و نویسنده آمریکایی، تاثیر کارآفرینی اجتماعی بر روی تغییر پارادایم‌های کل جامعه است:
«انسان‌های خلاق، نوع‌دوست و اخلاق‌گرای زیادی با ایده‌های‌نو وجود دارند ولی فقط یک نفر از هزاران نفر، توانایی خلق کارآفرینی مورد نیاز برای مهندسی تغییرات اجتماعی در مقیاس بزرگ را دارد.
کارآفرینی به معنای توانایی هدایت، مدیریت یا انجام کارها نیست؛ چراکه میلیون ها نفر هستند که می‌توانند این کارها را به خوبی انجام دهند. توانایی خاص کارآفرینی، در کسی وجود دارد که شخصیت درونی او، خواستار تغییر اساسی در کل جامعه باشد.»
اغلب محققان و هنرمندان، ایده‌های خود را فقط به عنوان سرگرمی و بدون جدیت بیان می‌کنند. بسیاری از مدیران وقتی مشکلات شرکت یا موسسه خود را حل می‌کنند، آرامش می‌یابند و اکثر فعالان بازار کسب و کار زمانی که رضایت مشتریان خود را جلب می‌کنند، خوشحال می‌شوند. ولی فقط کارآفرینان اجتماعی هستند که به معنای واقعی کلمه تا زمانی که تغییرات مورد نظرشان را در کل جامعه مشاهده نکنند، متوقف نمی‌شوند. در ادامه دو مثال از ایده‌های خلاقانه موفق که توانستند نقش موثری در بهبود جامعه ایفا کنند آورده شده است:
"اندرو کارنگی" مبتکر سیستم کتابخانه‌ای
فرض کنید که "اندرو کارنگی" (Andrew Carnegie)، پیش از اینکه ایده سیستم کتابخانه عمومی خود را عملی کند، فقط یک کتابخانه عمومی در محله‌ای از شهر می‌ساخت.
ولی حالا سیستم کتابخانه‌ای، سیستمی است که در حال حاضر میلیون‌ها شهروند آمریکایی از آن استفاده می‌کنند. در حالیکه کتابخانه عمومی کارنگی، فقط می‌توانست به افراد حاضر در محل کتابخانه خدمت‌رسانی کند. سیستم خلاقانه وی، کتابخانه‌ای یکپارچه و دائمی است که به تمام شهروندان، این اطمینان را می‌دهد که می‌توانند به دانش و داده‌های مورد نیاز خود به آسانی دسترسی داشته باشند و دقیقا همین ایده بود که او را به یک کارآفرین اجتماعی تبدیل کرد.
کلینیک چشم "Unite For Sight" به عنوان یک کارآفرینی اجتماعی
کلینیک چشم «اتحاد برای بینایی» (Unite For Sight) از طریق سرمایه‌گذاری منابع انسانی و مالی، با هدف از بین بردن موانع بر سر راه بیماران نیازمند مراقبت از چشم، در سطح جهانی به فعالیت‌های اجتماعی خود می‌پردازد.
روستاها و محله‌های زاغه‌نشین که کلینیک چشم اتحاد و شرکای آن، در حال حاضر در آنها فعالیت می‌کنند، مکان‌هایی بودند که قبلا دسترسی مراقبت از چشم به دلیل بسیاری از موانع، برای بیماران وجود نداشت.مدل فعالیت اجتماعی کلینیک اتحاد، چشم پزشکان محلی را قادر می‌سازد تا تغییرات واقعی و پایدار ایجاد کنند. این برنامه‌ها پایدار هستند چراکه بر پرورش و توسعه توانایی‌های محلی تاکید دارند تا مرتفع نمودن نیازهای مراقبت از چشم افراد محلی.
برنامه‌های مراقبت از چشم نه تنها توسط کارکنان محلی هدایت می‌شوند، بلکه داوطلبان محلی نیز به عنوان کارمندان پشتیبانی توسط داوطلبان متخصص از جمله چشم پزشکان، اپتومتریست‌ها و پرستاران چشم پزشکی، برای کار در کلینیک‌های محلی آموزش می‌بینند.
توسعه پنل‌های خورشیدی و میوه‌های خشک
حمید احراری، مهندس مشاور و پیمانکار ایرانی گنبد کاووسی، سراغ راه‌اندازی کاری هم‌راستا با عدالت و متناسب با توسعه پایدار و محیط زیست رفته است. او طرحی برای تولید میوه‌های خشک با استفاده از انرژی خورشیدی در منطقه‌ای محروم و مرزی، در "اینچه‌برون" و در نزدیکی مرز ایران و ترکمنستان، در روستای «دوز اولوم» را پیش‌برده است.
این منطقه کم‌بارش است و امکانات اندکی نیز برای کشاورزی دارد. احراری با الهام از خانه‌های ترکمنی، از انرژی خورشیدی برای خشک کردن میوه‌ها و از مصالح بومی استفاده کرده است تا شرایط مناسبی برای توسعه محلی فراهم آورد. از پنل‌های خورشیدی، در این منطقه محروم که البته مشکل برق نیز دارند، استفاده می‌شود. درختکاری هم صورت گرفته اما با توجه به کم‌آبی منطقه، شیوه خاصی برای آبیاری آنها طراحی شده است تا کمترین آب مصرف شود.
پیشنهاد مطالعه : «نقش کارآفرینی اجتماعی، در پایداری جوامع محلی»
روستای "دوزاولوم" تا اندک زمانی پیش روستای خشک، فقیر و دورافتاده‌ای بود با مردمانی صبور، اما امروز درحالی که 120نفر در دوزاولوم مشغول به‌کار هستند، این روستا در حال تبدیل شدن به یک الگوی توسعه درونزا با اتکا بر جامعه‌مدنی است.
کاری که حمید احراری با اتکا به مردم بومی انجام داده است، در مقیاس توسعه‌نیافتگی روستایی و وسعت مشکل بیکاری جامعه ایران، موفقیتی کوچک به شمار می‌رود؛ اما شایسته توجه بسیار زیادی است.
مترجم و گردآورنده: فاطمه ولی محمدی
دیدگاه خود را بنویسید