شاید بهترین تعریف برای «تجارت عادلانه» یا «تجارت منصفانه» این باشد :
خرید و فروش محصولاتی که در مراحل تولید و فروش آن به انسان‌‌ و محیط‌زیست، احترام گذاشته شده باشد.

استانداردهای سختگیرانه اجتماعی، زیست محیطی و اقتصادی برای ارتقاء شرایط ایمن سالم کار و حفاظت از محیط زیست است که منجر به ایجاد شفافیت و تقویت جوامع برای ایجاد کسب و کارهای موفق و پررونق و در عین حال عادلانه می‌شود.

وقتی محصولاتی که حاصل تجارت عادلانه است، برای مصرف انتخاب کنیم، در مسیر بهبود وضعیت جامعه قدم بر‌داشته‌ایم.

سازما‌ن‌‌های زیادی هم‌اکنون در سراسر جهان به ترویج و حمایت از این نوع تجارت مشغول‌‌اند. این سازمان‌‌ها اغلب زیرمجموعه‌‌ سازمان جهانی تجارت عادلانه هستند در سال ۱۹۸۹ تاسیس شد.
اعضای این سازمان از تعاونی‌‌ها و انجمن‌‌های تولیدکننده، شرکت‌‌های بازاریابی صادرات، واردکنندگان، خرده‌فروشان، شبکه‌‌های تجارت منصفانه ملی و منطقه‌ای و سازمان‌‌های حمایت از تجارت عادلانه هستند.
مأموریت سازمان تجارت عادلانه WFTO بهبود معیشت و رفاه تولیدکنندگان محروم از طریق ارتباط و ترویج سازمان‌‌های تجارت عادلانه و مطرح کردن عدالت بیشتر در تجارت جهانی است.
تجارت عادلانه سهم قابل ملاحظه‌ای در مبارزه با فقر، تغییرات آب و هوایی و بحران‌‌های اقتصادی جهانی دارد. بانک جهانی گزارش می‌دهد که بیش از یک میلیارد نفر با ۱/۲۵ دلار در روز و یا حتی کم‌تر، زندگی می‌کنند.
سازمان تجارت جهانی منصفانه معتقد است که تجارت باید با توسعە‌ فرصت‌ها به ویژه برای تولیدکنندگان کوچک و محروم، برای حل معضلات به صورت پایدار بیانجامد.

بحران‌‌های اقتصادی جهانی و فقر مداوم در بسیاری از کشورها، لزوم ترویج و تقویت اقتصاد منصفانه و پایدار را در سطح محلی و جهانی، تایید می‌کند.

اصول تجارت عادلانه

اصل‌۱: خلق فرصت برای سازمان‌‌های دارای سودآوری اندک

کاهش فقر یکی از کلیدی‌‌ترین اهداف سازمان‌‌ها است. سازمان‌های امروزی پشتیبان محصولات کوچک هستند، چه به صورت مستقل، کسب‌ و‌ کار خانوادگی، گروهی یا شراکتی.
این امر به ایشان کمک می‌کند درآمد خود را در سطح قابل‌ قبولی استحکام بخشند و برای تحقق آن، برنامه دارند.

 اصل۲: شفافیت و پاسخگویی

سازمان در مدیریت و مراودات بازرگانی خود دارای شفافیت لازم است. سازمان به تمام ذی‌نفعان خود با توجه به جنبه‌‌های امنیتی اطلاعات و حساسیت کسب‌ و‌ کار، جوابگو است. سازمان دارای روش‌هایی است که مشارکت کارکنان و اعضای خود را در فرآیند تصمیم‌ گیری فراهم می‌سازد. اطلاعات مرتبط به شرکای تجاری در دسترس است. مسیرهای ارتباطی در تمام سطوح زنجیره تامین به‌ خوبی طراحی شده و باز است.

اصل‌۳: تمرین تجارت عادلانه

تجارت سازمان با در نظر گرفتن مسائل اجتماعی، اقتصادی و زیست‌‌محیطی و به سود‌رسانی محصولات کوچک اجرا می‌شود و حداکثر‌ سازی سود با كسر هزینه از مسائل فوق صورت نمی‌پذیرد و هر از گاهی در جلسات توسط افراد مسئول و حرفه‌ای این تعهد یادآوری می‌شود.
تامین‌ کنندگان به قراردادشان احترام می‌گذارند و محصولات را به موقع و با توجه به تعاریف کیفی مشتری ارائه می‌دهند. تامین‌ کنندگانی که بخشی از مبلغ قرارداد را به‌عنوان پیش‌‌پرداخت دریافت می‌کنند، مطمئن هستند اگر از طریق مسیر تجارت عادلانه معاملات آنها انجام گرفته باشد، لاجرم موجب تقویت تجارت منصفانه آنها نیز خواهد شد.
خریداران قبل از لغو سفارش کالا یا بازگرداندن آن با تامین‌ کننده مشورت می‌کنند و در جایی که خطا از سوی تامین‌ کنندگان نباشد، تمهیداتی برای جبران ضرر و زیان آنها می‌اندیشد و این تضمینی برای ادامه همکاری است. به همین صورت در مورد دریافت و ارسال کالا نیز با یکدیگر مشورت می‌کنند و اطمینان و اعتماد کافی در صورت کم بودن یا زیاد بودن کالاهای ارسالی وجود دارد.
سازمان‌‌ها یک رابطه بلندمدت بر اساس انسجام، اعتماد و احترام متقابل در راستای رسیدن به هدف تجارت عادلانه، برقرار می‌کنند و یک رابطه متقابل پایدار ایجاد می‌شود. در این شرایط طرفین در صدد افزایش حجم تبادل محصولات بر می‌آیند.

اصل‌4: پرداخت یک هزینه عادلانه

یک هزینه منصفانه همانی است که در مذاکرات با آن توافق شده است. هزینه منصفانه با در نظر گرفتن قیمت تمام‌شده و بازار معنی می‌یابد. پرداخت هزینه عادلانه از نظر اجتماع نیز مورد قبول واقع می‌شود.

اصل‌۵: اطمینان از عدم‌ استفاده از نیروی کار کودک یا کار اجباری

بر اساس کنوانسیون‌‌های سازمان ملل، استفاده از نیروی کار کودک مجاز نیست. همچنین بسیاری از قوانین محلی در کشورهای مختلف نیز از این قانون پشتیبانی می‌کنند.
سازمان‌‌ها ضمن اطمینان یافتن از عدم‌ استفاده از نیروی کار کودک، از عدم‌ وجود نیروی کار اجباری در زنجیره تامین و حتی کارهای خانگی نیز اطمینان می‌یابند.

اصل‌۶: اطمینان از عدم‌ تبعیض، تساوی کار زن و مرد و آزادی پیوستن به اتحادیه‌های کارگری

سازمان‌‌ها از عدم‌ تبعیض در استخدام، پرداخت‌‌ها، دستیابی به آموزش، ارتقا، بازخرید یا بازنشستگی اطمینان می‌یابند. این تبعیض‌‌ها می‌تواند بر اساس سن، جنسیت، مذهب، معلولیت و عواملی از این دست باشد. سازمان‌‌ها دارای رویه‌ای مشخص برای دستیابی به اهداف فوق الذکر هستند.

اصل‌۷: اطمینان از شرایط کاری خوب

سازمان، یک محیط کاری امن و سالم برای کلیه کارکنان فراهم می‌کند. داشتن حداقل‌‌های لازم بهداشتی و ایمنی کار در قوانین محلی کشورها و سازمان‌‌های بین‌المللی آمده است.
ساعت کاری کلیه کارکنان باید بر اساس قوانین محلی و نیز سازمان بین‌المللی کار باشد. سازمان‌‌هایی که تجارت اخلاقی دارند این اصول را در کلیه زنجیره تامین خود نیز جست‌وجو می‌کنند. 

اصل‌۸: توجه به ظرفیت‌سازی

سازمان‌‌ها فرصت‌‌هایی برای یادگیری و افزایش توانایی کارکنان و اعضای خود فراهم می‌آورند. همچنین سازمان‌‌های مقید به اخلاق تجارت، در زنجیره تامین خود ظرفیت‌‌سازی می‌کنند و فرصت رشد و یادگیری برای آن‌‌ها را نیز فراهم می‌آورند. 

اصل‌۹: ترویج اصول تجارت اخلاقی

اطلاع‌رسانی و افزایش سطح آگاهی عمومی یکی از وظایف سازمانی است. این امر باعث حمایت سازمان‌‌ها از اهداف و فعالیت‌‌ها در تجارت عادلانه می‌شود. همچنین سازمان‌‌ها مشتریان خود را نیز از این اهداف و فعالیت‌‌ها آگاه می‌سازند. 

اصل‌۱۰: احترام به محیط زیست

سازمان‌ها جهت تولیدات خود از حداکثر مواد اولیه و منابع پایدار بهره می‌گیرند و در صورت امکان اولویت با تولیدکنندگان یا منابع محلی است. سازمان‌‌ها با رویکرد پایدار از جدیدترین تکنولوژی‌‌ها برای کاهش مصرف انرژی بهره می‌گیرند و از حداکثر منابع انرژی تجدیدپذیر استفاده می‌کنند. این امر به کاهش آلایندگی محیط‌ زیست کمک می‌کند.
ایجاد حداقل ضایعات در محیط‌ زیست نیز از اهداف آن‌‌ها است. سازمان‌‌ها به دنبال حداقل آسیب به محیط‌ زیست هستند.

منبع: مدرسه پرتو

مطالب مرتبط:

تجارت عادلانه و 10 مزیت آن
مسئولیت اجتماعی شرکت ها و دامنه فعالیت های آن