فراگیری دخانیات، مشکلی جهانی است و توسعه بی‌سابقه تولیدات مواد دُخانی و فروش فراوان آن در سراسر دنیا، به ویژه نواحی کم‌درآمد، زیان‌های فراوان جسمی و روحی را برای آن‌ها به همراه آورده است. بیماری‌ها، مرگ و میر زودرس و زیان‌های اقتصادی، کم‌ترین پیامدهای مصرف این ماده است.

روز جهانی بدون دخانیات هر سال در 31 مه برگزار می‌شود. در سال 1987 كشورهای عضو سازمان بهداشت جهانی با تعیین یک روز با عنوان روز جهان بدون دخانیات؛ توجه همگان را به مضرات و خطرات استفاده از دخانیات جلب نموده و به بررسی راهكارهای جلوگیری از مرگ و میر ناشی از آن می‌پردازند.

سیگار و تنباكو بعنوان دومین علل مرگ و میر در دنیا شناخته شده است. آمار نشان می‌دهد نصف افراد معتاد به سیگار كه رقمی در حدود 650 میلیون نفر را تشكیل می‌دهند؛ در اثر كشیدن سیگار جان خود را از دست می‌دهند. ولی آمار وحشتناک‌تر حاكی از آن است كه سالانه؛ صدها هزار انسان غیر سیگاری در اثر استنشاق دود سیگار جان خود را از دست می‌دهند. محیط آلوده به دود سیگار در كودكان و افراد بالغ باعث بیماری‌هایی چون سرطان و دیگر بیماری‌های تنفسی بدخیم می‌شود كه در نهایت منجر به مرگ آنان می‌شود.


آمار و ارقام مربوط به مصرف دخانیات

  • سیگار عامل اصلی و یا کمکی در پیدایش بیش از 50 نوع بیماری و 20 نوع سرطان در بدن می‌باشد.

  • سالیانه 5 میلیون نفر به علت‌ بیماریهای ناشی از سیگار جان می‌سپارند. (یعنی بیش از تلفات جنگ جهانی اول; چون در طول چهار سال 10 میلیون نفر در آن جنگ کشته شدند ولی تلفات سیگار در چهار سال به 20 میلیون نفر می‌رسد).

  • در سال 2020 میلادی، 10 میلیون نفر در سال به علت‌ بیماری‌های ناشی از سیگار فوت می‌شوند، با این تفاوت که 7 میلیون آن در کشورهای در حال پیشرفت و 3 میلیون آن در کشورهای پیشرفته‌اند!

  • به علت‌ سودآوری صنعت دخانیات برای کمپانی‌های چند ملیتی به ویژه شرکت‌های آمریکایی، و با توجه به محدودیت‌های جدی در عرضه و مصرف سیگار در کشورهای غربی، به ویژه آمریکا، میزان مصرف در این کشورها روز به روز در حال کاهش است و لذا با ترفندهای مختلف به طور رسمی و غیررسمی (قاچاق) بازار مصرف به سوی کشورهای فقیر و در حال توسعه سوق داده شده است!

  • در کشور ایران نزدیک به 10 میلیون سیگاری، روزانه بیش از سه میلیارد تومان! خرج سیگار می‌کنند. (یعنی در هر سال بیش از یک هزار میلیارد تومان!)

  • به طور متوسط دولت‌ها بیش از دو برابر مبلغ مصرف سیگار صرف «هزینه بیماری‌ها و درمان عوارض ناشی از سیگار» می‌نمایند؛یعنی رقمی نزدیک به 6 میلیارد تومان در ایران در هر روز (و در سال بیش از دو هزار میلیارد تومان).

  • سالیانه 54 میلیارد نخ سیگار در ایران مصرف می‌شود که نزدیک به 12 میلیارد نخ آن تولید داخل و بقیه عمدتا از طریق قاچاق وارد و توزیع می‌شود. (یعنی بیش از 75 درصد پول سیگار به خارج می‌رود).

  • جوانان کشور و نوجوانان گروه‌های سنی 10 تا 15 سال هدف اصلی برای ترغیب به کشیدن واعتیاد به سیگار می‌باشند.

  • سیگار در نوجوانان دریچه ورود به اعتیاد و سایر بزهکاری‌های اجتماعی است.

  • افراد غیرسیگاری به ویژه کودکان و همسران افراد سیگاری به اندازه خود افراد سیگاری در معرض مضرات دود سیگار هستند، و این افراد بی‌گناه به طور اجباری سلامتی خویش را از دست می‌دهند.

  • کمپانی‌های آمریکایی سالیانه بالغ بر شش هزار میلیارد نخ سیگار تولید می‌کنند که نزدیک به 3 درصد آن در آمریکا مصرف می‌شود و مابقی آن (97درصد) به خورد مردم سایر کشورها به ویژه کشورهای فقیر و در حال توسعه داده می‌شود؛ و از این رهگذر سالانه بیش از 300 میلیارد دلار سود شرکت‌های آمریکایی است که معادل 20 سال فروش نفت ایران است!