با هدف کمک به کارآفرینان اجتماعی برای جذب منابع مالی لازم برای اجرای پروژه های خود، به اختصار مفاهیمی چون پروپوزال (طرح پیشنهادی)، پروژه، حامیان مالی و درخواست حمایت مالی را معرفی کرده و دستورالعمل گام به گام روند پروپوزال نویسی برای پروژه های اجتماعی را توضیح میدهیم. دستورالعمل هایی که در این دفترچه ذکر میشوند، شیوه های استاندارد و بین المللی هستند و شما میتوانید آنها را متناسب با شرایط محلی و خواسته حامیان مالی خود، به کار گیرید. در این دفترچه راهنما به طور خاص به توضیح روند پروپوزال نویسی برای طرح های کارآفرینی اجتماعی می پردازیم و مواردی از جمله تهیه چکیده پروپوزال، شرح نیاز و یا مشکلی که پروژه قصد برطرف کردن آن را دارد، ایده اولیه یا طرح پیشنهادی، برنامه زمانی، شیوه های پایش و ارزشیابی، مدیریت ریسک، طرح پایداری پروژه، کادر اداری و فنی، بودجه پروژه و همینطور ضمایم پروپوزال را بررسی خواهیم کرد.
جذب منابع مالی در پروژه های کارآفرینی اجتماعی
هر پروژه برای شروع به منابع مالی کافی نیاز دارد تا دیگر منابع از جمله نیروی انسانی، وسایل و تجهیزات لازم و همینطور فضای فیزیکی و یا مجازی مورد نیاز برای کار را تهیه و حفظ نموده و فعالیت ها را به انجام برساند. البته، پروژه های زیادی وجود دارند که تنها و تنها با اتکا به نیروهای داوطلب به حیات خود ادامه می دهند و موفق هم هستند. اما اتکای دایمی به نیروهای داوطلب، حیات طولانی مدت پروژه را تضمین نمی کند. پروژه های کارآفرینی اجتماعی برای توسعه و بقای فعالیت خود نیاز به جذب منابع مالی دارند. برخی روش های جذب منابع مالی از این قرارند:
- جذب اسپانسر یا حامی مالی
- صندوق داخلی
- کمک های مردمی
- برگزاری رویدادهای جمعی
- فروش محصولات و خدمات
مدلهای درآمدزایی متنوعی برای پروژه های کارآفرینی اجتماعی که زیرمجموعه پروژه های عام المنفعه قرار میگیرند، وجود دارد. با وجودی که بسیاری از این مدل ها در جذب منابع مالی، جذاب و خلاقانه و قابل اجرا هستند، جلب کمک بلاعوض حامیان مالی، همچنان به عنوان یکی از رایج ترین روشها در پروژه های اجتماعی، مورد توجه و استفاده است.
حامی مالی کیست؟
حامی مالی، یک فرد، گروه و یا یک سازمان دولتی یا خصوصی است که منابع مالی مورد نیاز پروژه را تامین می کند. برخی حامیان مالی ممکن است به صورت دوره ای به پروژه هایی با موضوعات مشخص و یا در مناطق جغرافیایی خاص، منابع مالی اهدا کند. حامی مالی می تواند یک بنیاد خیریه شخصی همچون بنیاد بیل و ملیندا گیتس[۱ [و یا یک سازمان بین المللی همچون سازمان ملل متحد باشد. برخی سازمان ها و ارگان های دولتی که از فعالیت های مردمی حمایت می کنند همچون شهرداری تهران و یا کمیته امداد امام خمینی و در محدوده کوچک تر، کاسبان و تجار محلی، همچون شرکت تولید محصولات لبنیات کاله و یا شرکت تولید نوشیدنی های سن ایچ نیز میتوانند جزو حامیان مالی به حساب آیند. سازمان دریافت کننده حمایت مالی متعهد می شود که در ازای دریافت این منبع مالی، فعالیت های عام المنفعه مشخصی را با پیروی از شاخص های موفقیت از پیش تعیین شده و در یک دوره زمانی معین، به اجرا درآورد.
روش معمول درخواست حمایت مالی چیست؟
بسیاری از سازمان های مردم نهاد، برای پیش برد اهداف خود، با پیدا کردن حامیان مالی بالقوه، اقدام به جذب حمایت مالی از آنان می کنند. به این منظور، شخص و یا سازمان، طرح پروژه پیشنهادی خود را در قالب یک پروپوزال به حامی مالی موردنظر ارایه می کند. این پروپوزال باید حاوی طرح مسئله و راه حل آن، به همراه جزئیات پروژه باشد. معمولا دو نوع رویکرد نسبت به درخواست حمایت مالی وجود دارد:
۱ .شیوه واکنشی
۲ .شیوه فعالانه و یا به عبارتی پیشدستانه.
در شیوه واکنشی، متقاضی منتظر می ماند تا دعوتی از سوی سازمان های حامی برای ارایه پروپوزال صورت گیرد. اما در شیوه فعالانه، این متقاضی است که پروپوزال خود را پیش از آنکه از وی درخواست شود، آماده کرده و برای حامیان مالی مورد نظر خود ارسال می کند. مثلا در شیوه واکنشی، شهرداری تهران سالی یک بار به سمن های مورد نظر خود نامه ای ارسال و از آن ها دعوت می کند تا طرح های خود را در زمینه ارتقای رفتارهای شهروندی ارایه دهند و در نهایت به سازمان برگزیده، مبلغی را برای اجرای آن طرح اختصاص میدهد.
در شیوه فعالانه/پیشدستانه، سمن ها با طرح مورد نظر خود به سازمان های مختلف دولتی و غیردولتی و یا کسب و کارهای خصوصی مراجعه نموده و درخواست حمایت مالی می کنند. برای مثال، یک سازمان محیط زیستی کوچک در رشت طرح پروپوزال خود را به نمایندگی شرکت سن ایچ و شرکت تولید محصولات لبنی کاله ارسال و برای فعالیت تعریف شده، تقاضای کمک مالی میکند.
پروژه چیست؟
پروژه، مجموعه طراحی شده ای از مسئولیت های مرتبط است که طی دوره زمانی مشخص و در چارچوب هزینه معین، با لحاظ کردن محدوده های لازم، اجرا می شود. پروژه باید برای اهداف خاص و مشخصی تعریف شود تا کارکرد خود را داشته باشد. [۲ [در کل، یک پروژه:
- یک کار ملموس و مشخص است؛ مثلا آموزش کارآفرینی اجتماعی به دانش آموزان دبیرستانی شهرستان مشهد.
- زمان اجرای معینی دارد؛ مثلا در یک پروژه ساختمان سازی، همه می دانند که ساختمان در زمان مشخصی، مثلا در طول یک سال ساخته خواهد شد. مجری آن مشخص است؛ اگر پروژه کلان باشد معلوم است چه نهادی مسئول اجرای آن است؛ اگر کوچکتر باشد هم باز معلوم است چه فرد یا افرادی در اجرای پروژه فعالیت دارند.
- مستلزم یک برنامه ریزی مشخص است؛ مجری آن می داند که قرار است در چه زمانی، چه فعالیتی را انجام دهد.
- معمولا اجرای آن منجر به وقوع تغییر می شود؛ این تغییر اصولا از طریق ایجاد یا بهبود یک موقعیت، سرویس و یا محصول، ایجاد میشود.
- ضرورت انجام پروژه در عنوان و هدف آن مشخص است؛ یعنی اگر قرار باشد که یک کلاس سوادآموزی در یک روستا برگزار شود، معلوم است که دلیل آن وجود افراد بی سواد در روستا بوده است. یا اگر قرار باشد که به گروهی از افراد برای کسب درآمد، اعتبارات خرد تعلق بگیرد، معلوم است که دلیل آن کمبود منابع مالی در بین آن گروه است.
- به دلیل مشخص بودن نوع فعالیت ها، معمولا هزینه ی اجرای آن قابل پیش بینی است؛ این هزینه ممکن است نقدی یا غیرنقدی باشد. برای مثال اگر در یک پروژه باید به دانش آموزان یک مدرسه آموزش بهداشت فردی داده شود، میزان بودجه و یا منابعی که برای این کار در نظر گرفته شده از ابتدا مشخص است
قسمت های مختلف یک پروپوزال کدامند؟
پس از آشنایی با مفاهیم پروژه، در مورد فرآیند درخواست حمایت مالی برای یک پروژه و روند «پروپوزال نویسی» می آموزیم. روند درخواست حمایت مالی و یا همان «پروپوزال نویسی» شامل مراحل زیر میشود:
قسمت اول: تدوین بدنه طرح پیشنهادی
- عنوان
- طرح مشکل و وضعیت موجود
- چشم انداز هدف:
- اختصاصی اهداف
- زمان اجرای پروژه
- دستاوردها
- فعالیت ها
- نتیجه
دیدگاههای بازدیدکنندگان
شاهرخ شهابی
ما تولیدکننده گلیم هستیم دستباف
1124 روز پیش ارسال پاسخ