مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها به عنوان تعهدی نسبت به کل جامعه درک می‌شود.
در واقع CSR به این مسئله توجه دارد که چقدر فعالیت‌های تولیدی یا خدماتی بنگاه‌های اقتصادی، همگام و حامی محیط زیست، اقتصاد پایدار، حقوق بشر و... می‌باشند. در این نوشتار با مهم‌ترین ابعاد فعالیت‌های مسئولیت اجتماعی، آشنا خواهیم شد.

دامنه فعالیت‌­های مسئولیت اجتماعی در طول سال‌های اخیر به طور چشمگیری گسترش یافته است و در حال حاضر جنبه‌های عملیاتی‌-‌تجاری را نیز به صورت متنوع مانند «فساد در زنجیره عرضه منابع» و «تلاش‌های محیط زیستی»، پوشش می‌دهد. برخی از جنبه‌ها و فعالیت‌های مسئولیت اجتماعی عبارتند از:

زیست محیطی

جنبه‌های زیست محیطی مسئولیت اجتماعی بسیار وسیع هستند، از جمله بخش‌های بازیافت کاغذ، استفاده پایدار از منابع، به حداقل رساندن اثرات زیست محیطی و کاهش مصرف آب و... همچنین محاسبات آب و هوائی، تلاشی است مشترک برای گرد‌هم آوردن مصرف‌کنندگان و شرکت‌ها برای پیدا کردن راه‌های مقابله با تغییرات اقلیمی جهان.
امروزه شرکت‌های مسئولیت اجتماعی را بر اساس 22 معیار ارزیابی می‌کنند، من جمله اثرات آب و هوایی شرکت‌ها، یعنی تأثیر آن‌ها بر گرمایش زمین و شفافیت فعالیت‌های زیست محیطی و...

تکنولوژی پاک (Cleantech)

«کلین تک»، بخش مهمی از مسئولیت‌اجتماعی است، برای توصیف محصولات یا خدماتی که کارائی و بهره‌وری را بهبود می‌بخشند. در حالیکه هزینه‌ها، ورودی‌ها، مصرف انرژی، تولید زباله و آلودگی را کاهش می‌دهند.

برابری جنسیتی

برابری جنسیتی، یکی دیگر از مهم‌ترین جنبه‌های شرکت‌های مسئولیت اجتماعی است. شرکت‌ها می‌توانند با ایجاد امکان برابری در والدین برای هماهنگ کردن کار در خانواده، تشویق مشارکت‌های مشترک در مراقبت از کودکان و... و همچنین دادن فرصت‌های برابر به زنان و مردان در خانواده‌ها موثر واقع شوند.

مبارزه با فساد

فساد اداری که توسط بانک جهانی به عنوان یکی از بزرگترین تهدیدات برای رشد جامعه شناخته شده است، به یکی از بزرگترین چالش‌ها در میان شرکت‌های بازرگاني تبدیل شده است. سوئد به عنوان یکی از کشورها با کمترین فساد در جهان شناخته می‌شود و در رتبه چهارم از شاخص‌های ادراک و شفافیت مالی بین‌المللی 2012 قرار گرفته است.

بیشتر بدانیم : «نمونه‌های موفق شرکت‌های مسئولیت اجتماعی CSR»

بهترین عملکردها در این زمینه در بین برندهای تجاری، متعلق به برندهای  SEB، H&M و Tele2 بوده است. سازمان شفاف‌سازی بین‌المللی، همچنان به تشویق شرکت‌ها، به ویژه کسانی که در سطح بین‌المللی فعالیت می‌کنند، در جهت داشتن عملکردی فعالانه‌تر در برابر فساد اداری، می‌پردازد.
از سال 1997،  OECD (سازمان همکاری و توسعه اقتصادی)، «کنوانسیون منع رشوه خواری خدمتگزاران دولتی در خارج از کشور» را در روابط تجاری بین‌المللی ارائه و 39 کشور، این کنوانسیون را تصویب کرده‌اند.

ترویج نوآوری‌های پایدار


دولت‌ها می‌باید با هدف انجام فعالیت‌های پایدار، علاوه بر تشویق شرکت‌ها -چه خصوصی و چه دولتی- به انجام فعالیت‌های پایدار، طرح‌های پایدار را نیز معرفی و ترویج دهند.
در سال‌2007، سوئد اولین کشوری بود که از شرکت‌های دولتی خود خواست که "گزارش‌های پایداری" تهیه و ارائه دهند. گزارش پایداری (Sustainability Report)، گزارشی است که یک شرکت درباره تاثیرات اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی فعالیت‌های روزانه‌‌اش، ارائه می‌دهد. گزارش‌دهی پایداری، می‌تواند به سازمان‌ها در جهت سنجش و اطلاع ‌رسانی عملکرد اقتصادی، زیست‌محیطی، اجتماعی و حاکمیتی آن‌ها کمک کند.
گزارش‌ها باید مطابق با دستورالعمل‌های گزارش جهانی (GRI (Global Reporting Initiativ باشد. GRI یک سازمان پیشرو، در زمینه پایداری است که استفاده از گزارش‌‏دهی پایداری را به‌عنوان روشی برای سازمان‏‌ها به‌ منظور پایدارتر شدن و مشارکت بیشتر در توسعه پایدار ترویج می‌دهد.

 حقوق بشر

همه شرکت‌ها، چه خصوصی و چه دولتی، باید در تمام فعالیت‌های خود، به حقوق بشر احترام بگذارند.
همچنین شرکت‌ها باید از دستورالعمل‌های OECD در منع رشوه خواری در روابط تجاری استفاده و حداقل 10 اصل از اصول جهانی «سازمان ملل متحد» و راهنمای «سازمان تجارت جهانی» و حقوق بشر را در اهداف و دستورکار سازمانی خود قرار دهند.
به هر حال فعالیت‌های کسب و کار پایدار باید توسط بخش خصوصی انتخاب و هدایت شوند و هر شرکت تصمیم می‌گیرد که چرا و چگونه با مسئولیت اجتماعی کار کند.

نوآوری های زیست محیطی

قوانین زیست محیطی محکم، به همراه سطح بالایی از آگاهی و دانش زیست‌محیطی باعث می‌شود تا شرکت‌ها، فعالیت‌های محیط‌زیستی نوآورانه و کارآمدی داشته باشند.
در حال حاضر کشور سوئد تکنیک‌ تولیدات کم اثر، به ویژه در تولید صنعتی را به سایر کشورها صادر می‌کند. سوئد، همچنین نقش مهمی در بخش‌های "تکنولوژی پاک" مانند سوخت‌های غیر فسیلی کم اثر و کیفیت آب دارد.
برای مثال شرکت SEKAB، یکی از عمده فروشان مشتقات اتانول و اتانول اروپایی است که برای استفاده از سوخت و مواد شیمیایی کم اثر محیط زیستی فعالیت می‌کند. و شرکت آب و فاضلاب Xylem در بیش از 150 کشور جهان فعالیت دارد.

گردآورنده و مترجم: فاطمه ولی محمدی