امروزه مناطق روستایی و در حال توسعه با چالش‌های متعددی از قبیل فقر، بیکاری و عدم توزیع نابرابر فرصت‌ها و منابع، رنج می‌برد. از این‌رو برای غلبه بر مسائل اقتصادی-اجتماعی پیش‌روی جوامع روستایی، رویکرد کارآفرینی اجتماعی به عنوان یکی از راهبردهای مهم توسعه پایدار در جوامع محلی مورد توجه قرار گرفته است. در این نوشتار با راهبردهای ایجاد پایداری در جوامع روستایی و محلی آشنا خواهید شد.
کارآفرینان اجتماعی واقعی، همانند ارواحی هستند که هرگز نشانی از خود بر جای نمی‌گذارند. در واقع آنها کار نمی‌کنند که مطرح و معروف شوند، آنها حتی در کنگره‌ها، سمینارها و انجمن‌ها نیز شرکت نمی‌کنند، بلکه برای بقای زندگی حضور دارند، علی الخصوص برای پایداری در جوامع محلی.
کاهش فقر روستایی، نتیجه مطلوب کارآفرینی اجتماعی
برای بسیاری از فقرا، کارآفرینی اجتماعی بیش از آنکه یک انتخاب باشد، یک ضرورت حرفه‌ای و کاری است. از همین رو مثال‌های زیادی از روستاییانی وجود دارد که برای ادامه زندگی و از بین بردن فقر، به طور ناخوآگاه به کارآفرینان اجتماعی بدل شده‌اند. اما فعالیت کارآفرینان روستایی اغلب در سطح محدودی باقی می‌ماند و یا حتی در مواردی متوقف می‌شود.
چراکه آنها اغلب درباره سرفصل‌های روابط عمومی و مهارت‌های لازم زبانی برای بحث و مذاکره درباره ایده‌هایشان آگاهی ندارند و از طرفی نبود امکانات کافی مانند عدم دسترسی به اینترنت نیز گاهاً مزید بر علت شده و مانع پیشرفت فعالیت کارآفرینان روستایی می‌گردد. با این حال، آنها از راه‌های گوناگون، خدمات و کمک‌های قابل توجهی برای بهبود و ایجاد پایداری در جوامع خود ارائه می‌دهند.
سرمایه‌گذاری اجتماعی در جوامع روستایی، شاید در مقیاس بزرگ و قابل توجهی مطرح نباشد ولی به عنوان نتیجه مطلوب کارآفرینی اجتماعی در کاهش فقر روستایی، در نظر گرفته می‌شود.
بر خلاف باور عموم، اغلب فقرا کمکی مالی از خیریه‌ها نمی‌خواهند، بلکه خواستار ساختن راهی پایدار برای ادامه زندگی هستند. همچنین تجربه ثابت کرده است، فقرا می‌توانند تبدیل به کارآفرینان موفق اجتماعی شوند، چراکه آنها با استفاده از مهارت و منابع محدود، از طریق اقدامات اجتماعی، سعی دارند با خدمت به دیگران، راه درآمد ثابتی برای تضمین امنیت مالی خود و ثبات اقتصادی خانواده‌شان ایجاد کنند.
ابتکار عمل و نوآوری اجتماعی در جوامع محلی
تنها در نظر گرفتن شرایط و محیط زندگی افراد بدون در نظر گرفتن توانایی‌هایشان، برای انجام فعالیت‌های اجتماعی، کاملا غلط است. زمانی‌که به فقرا می‌نگریم، باید درک درستی از توانایی‌ها، منابع و خواسته آنها داشته باشیم.
آنها بسیار سخت‌کوش و کارآفرین هستند و برای تداوم زندگی‌شان تلاش می‌کنند. فقرا کمک مالی نمی‌خواهند، بلکه به دنبال فرصتی هستند تا با ایجاد جوامعی پایدار، برای خانواده‌هایشان زندگی بهتری فراهم کنند.
همچنین تصور اغلب مردم این است که اکثر مشاغل اجتماعی توسط افرادی در خارج از آن حوزه و اجتماع ایجاد می‌شوند، در صورتی‌که افراد ساکن در همان محل با وقوف بر مشکلات و امکانات محلی علاوه بر اینکه به نوآوری‌های افراد خارجی بسنده نمی‌کنند، بلکه ابتکار عمل را برای توسعه برنامه‌های کارآفرینی در پاسخ به مشکلات اجتماعی، خود بدست می‌گیرند.
اگر در هر کارآفرینی اجتماعی از افراد محلی کمک گرفته شود، قاعدتاً نه تنها ریسک از دست رفتن سرمایه کاهش خواهد یافت بلکه با آگاهی از شرایط محیطی، بازده سرمایه اجتماعی آنها نیز به وضوح قابل مشاهده خواهد بود.
افراد محلی دارای تجربه و دانش بی نظیری در رابطه با محیط اطراف خود هستند، بنابراین برای ارزیابی و نیازسنجی در حوزه کارآفرینی اجتماعی، افراد بومی در موقعیت مناسب‌تری قرار دارند.
آیا میدانید «ارزیابی میزان اثربخشی پروژه‌های اجتماعی» چگونه صورت میگیرد؟!
ایجاد پایداری در جوامع محلی
استعداد کارآفرینان محلی باید پرورش یابد و از آنها حمایت شود. بنابراین ایجاد پایداری در جوامع محلی و روستایی زمانی امکان پذیر است که شرایط زیر مهیا گردد :
- فراهم کردن زمینه کارآفرینی اجتماعی برای کارآفرینان محلی که استعداد آنها هنوز کشف نشده
بطور مثال می توان با برگزاری کنفرانس‌های کارآفرینی، علاوه بر آموزش‌های لازم، مشارکت کارآفرینان بومی را جلب و آنها را تشویق به مشارکت و همکاری در طرح‌های کارآفرینی نمود.
- در اختیار قرار دادن منابع مالی بیش‌تر و موثرتر به کارآفرینان اجتماعی روستایی و محلی
سرمایه‌گذاران اجتماعی با علم بر اینکه بازده سرمایه در جوامع محلی بالاتر و سرمایه‌گذاری در این جوامع با ریسک کمتری مواجه خواهد بود باید به کارآفرینان اجتماعی پیوسته و در کاهش فقر محلی و روستائی گام بردارند.
راهکار شما برای ایجاد پایداری در جوامع محلی، چیست؟
آیا «کارآفرینی اجتماعی» در کاهش فقر روستایی، موثر خواهد بود؟
دیدگاه خود را بنویسید