امروزه تنوع زیستی به بخشی از دغدغه‌های عمومی ما تبدیل شده است. تقویم را که ورق بزنیم به روز جهانی «تنوع زیستی» می‌رسیم، روزی که در سرتاسر جهان به پاس‌داشت حرمت زمین و تمام موجوداتش، مراسم و جشن‌های مختلفی برگزار می‌شود.


گرامی‌داشت روز جهانی تنوع زیستی تنها با هدف افزایش درک و آگاهی مردم نسبت به ارزش تنوع زیستی انجام می‌شود.



در واقع برای افزایش آگاهی‌ افراد جامعه از مسائل مربوط به تنوع زیستی، سازمان ملل در سال 1992 کنفرانسی را در حمایت از محیط زیست در «ریودوژانیرو» برگزار کرد که یکی از دستاوردهای آن انعقاد پیمان تنوع زیستی بود. ایران نیز در سال 1375 این معاهده را تصویب و به آن پیوست.


شعار سال 2019:

تنوع زیستی ما؛ غذای ما، سلامتی ما

به این معنا که بدون تنوع زیستی نه غذایی خواهیم داشت و نه سلامتی.


شعار امسال روز جهانی تنوع زیستی با اهداف توسعه پایدار هماهنگی دارد، هدف دوم توسعه پایدار کاهش گرسنگی، هدف سوم بهداشت و سلامت انسان، هدف ۱۳ در مورد اقدامات مربوط به کاهش خسارات اقلیمی، هدف ۱۴ برنامه با محوریت زندگی زیر آب و هدف ۱۵ در مورد زندگی روی زمین است که همگی با موضوع حفظ تنوع زیستی ارتباط دارند.

طیف وسیعی از غذاها، میوه‌ها و گیاهانی که به اشکال مختلف اعم از دارویی و غذایی استفاده می‌کنیم، برداشت از رودخانه‌ها و دریاها، انواع جلبک‌ها، ماهی‌ها و درختان، غلات و حتی حیوانات اهلی به تنوع زیستی وابسته هستند و اگر زیستگاه‌ها را حفظ نکنیم از لحاظ تامین منابع غذایی، دچار لطمات بسیار خواهیم شد. آسیب‌های ناشی از تخریب و از بین رفتن تنوع زیستی، مردم محلی را بیش از سایر گروه‌ها تهدید می‌کند.


مفهوم تنوع زیستی

مفهوم تنوع زیستی به صورت عام به شکل‌های متنوع حیات روی زمین و همچنین به گوناگونی زیستی آنها اشاره دارد. تنوع زیستی از سه مفهوم مرتبط به هم تشکیل شده است: تنوع ژن، تنوع گونه و تنوع بوم (اکوسیستم). 


علت اهمیت تنوع زیستی

تنوع زیستی عملاً توانایی انواع گونه‌های زیستی را بدون در نظر گرفتن اندازه _کوچکی یا بزرگی_ آن‌ها در جهت افزایش کارایی، مقاومت و سازگار شدن در برابر محیط، افزایش می‌دهد. 

بنابراین تنوع زیستی برای انسان بسیار مهم می‌باشد زیرا تنوع و افزایش گونه‌های گیاهی به معنی افزایش محصولات غذایی برای انسان و تنوع و افزایش گونه‌های جانوری به معنی پایدار بودن محیط زیست در جهت تعادل طبیعت می‌باشد. 

برای نمونه در یک اکوسیستم به دنبال کاهش پرندگانی که از ملخ‌ها تغذیه می‌کنند، جمعیت ملخ‌ها به‌طور بی رویه افزایش می‌یابد، ملخ‌ها برای تامین غذا به طور دسته‌ای به مزارع کشاورزی حمله‌ور می‌شوند و در نتیجه با کمبود مواد غذایی مواجه خواهیم شد. این نمونه تخریب، حاصل بر هم‌زدگی تنوع زیستی و عدم تعادل اکوسیستم است.


آنچه ما می‌توانیم در روز تنوع زیستی، انجام دهیم

روز جهانی تنوع زیستی در سال جاری (2019)، بر تنوع زیستی به عنوان پایه و اساسی برای غذا و سلامت ما و به عنوان عنصری کلیدی برای تبدیل موثر سیستم‌های غذایی و بهبود رفاه انسان، متمرکز شده است. 


به پویش «تنوع زیستی» بپیوندیم، اقدام کنیم و یک تسهیلگر برای حفظ تنوع زیستی باشیم!

در زیر لیستی از اقداماتی است که می‌توانیم برای حفظ و استفاده پایدار از تنوع زیستی برای رفاه خود، انجام دهیم:

  • کاهش مصرف گوشت؛
  • خوردن و خرید غذاهای مختص همان فصل؛
  • خرید غذاهای بومی و محلی؛
  • کاهش ضایعات غذایی؛
  • تهیه کمپوست از مواد غذایی خود؛
  • استفاده از کیسه‌های قابل استفاده مجدد برای بسته‌بندی مواد غذایی
  • استفاده مجدد از ظروف شیشه‌ای 
  • اجتناب از استفاده از پلاستیک‌های یکبار مصرف؛
    مانند نی‌های پلاستیکی، لیوان، کارد و چنگال پلاستیکی، ظروف یا بطری‌های آب پلاستیکی
  • ترویج و اطلاع‌رسانی تنوع زیستی محلی و بومی برای تغذیه؛
  • استفاده از هشتگ‌های زیر در شبکه‌های اجتماعی خود؛
    با هدف تحریک اذهان عمومی درباره تنوع زیستی و اهمیت آن

IDB2019#

#BiodiversityDay

#BiodiversityIsFood

#BiodiversityIsHealth