اگر کسی بخواهد موسسه خیریه‌ای تاسیس کند که مدت‌ها باقی بماند و مشکلات مردم را رفع کند، تاسیس موسسه خیریه درمانی انتخاب بسیار مناسبی است، زیرا بر خلاف یک زمین که از آن می‌توان هر استفاده‌ای کرد یا بدون استفاده باقی گذاشت، یا یک باغ که ممکن است به خاطر سوء مدیریت یا سوء استفاده، تبدیل به یک مکان بی‌استفاده شود، یک درمانگاه یا بیمارستان یا یک مرکز بهداشتی دیگر، به هر صورت منشا خیر خواهد ماند و نمی‌توان سوء استفاده چندانی از آن کرد.

موسسات خیریه درمانی انواع فراوانی دارند. بعضی از آن‌ها عبارتند از:

بیمارستان:

 در شرایط فعلی که پوشش تامین اجتماعی فراگیر نیست و مردم بی بضاعت خیلی وقتا نمی توانند برای عمل های جراحی خاص مبالغ درشتی پرداخت کنند یا امکان پرداخت پول برای نگهداری بیمارشان در بیمارستان ها را ندارند، تاسیس یک بیمارستان تخصصی خیریه واقعا می‌تواند گزینه خوبی باشد. طبعا انجام چنین کاری نیازمند پشتوانه مالی خوبی است. کسانی که قصد انجام چنین کاری را دارند باید طرح خوبی داشته باشند که تمام این موارد در آن طرح پیش‌بینی شده باشد:


  • نحوه تامین هزینه‌های بیمارستان:
     شاید بهتر باشد که درصد مشخصی از خدمات بیمارستان به افراد غیر نیازمند ارائه شود. با این روش، اولا کیفیت خدمات درمانی بیمارستان تضمین می‌شود و ثانیا یک پشتوانه مالی همیشگی برای ارائه خدمات بیمارستان به وجود خواهد آمد.

  • نحوه نظارت بر حسن ارائه خدمات به متقاضیان:
    وقتی یک مکان به صورت خیریه در می‌آید، آفت‌های زیادی می تواند دامنگیرش شود. یکی از انواع این آفت‌ها، کیفیت پایین خدمات است. 

بنابراین، باید از مکانیزم‌هایی استفاده شود که از کیفیت خدمات تضمین شده باشد و مراجعین از خدمات راضی بمانند. بسیاری از اوقات، بعد از مرحوم شدن کسانی که واقف یا موسس چنین مراکزی بوده‌اند، کیفیت خدمات کاهش پیدا می کند.

 از این مکانیزم‌ها می‌توان برای اطمینان از کیفیت خدمات استفاده کرد:

  • طراحی دستورالعمل های مدیریتی و تثبیت آن ها برای ایجاد یک فرهنگ سازمانی ماندگار
  • تعیین مکانیزمی برای انتخاب هیات مدیره به نحوی که همیشه افراد دانا و صالح اعضای هیات مدیره باشند.
  • استفاده از تجارب سایر کشورهای جهان در ایجاد و مدیریت موسسات درمانی خیریه
  • نحوه حصول اطمینان از ارائه خدمات به افراد واقعا نیازمند. یکی از آفاتی که گریبان‌گیر چنین موسساتی می شود، سوء استفاده افرادی است که واقعا مشکل مالی ندارند. بنابراین، باید از روش‌هایی استفاده شود که با حفظ‌شان افراد نیازمند بتوانند از خدمات خیریه استفاده کنند.


انواع خیریه های بهداشتی و درمانی


شاید تاسیس بیمارستان‌های خیریه تخصصی یا اختصاص درصدی از خدمات این بیمارستان ها به خدمات عام المنفعه خیلی مناسب تر از تاسیس بیمارستان های چندمنظوره باشد، چون به نظر می رسد عمده مشکل مردم بی بضاعت در استفاده از خدمات درمانی حیاتی گرون قیمت مثل عمل های جراحی گران قیمت قلب یا مغز و مانند این هاست.


درمانگاه و مراکز بهداشتی:

 در شرایط فعلی کشور، نیاز چندانی به درمانگاه های خیریه باشد چون معمولا هزینه خدمات این مراکز کم است و اغلب نزدیک به همه آدما می توانند از خدمات این درمانگاه ها استفاده کنند. با این حال، ممکن است در شهرهای کوچک فقیر یا روستاهای پرجمعیت، مردمان نیازمندی پیدا شوند که یا به خدمات درمانی اولیه دسترسی نداشته باشند یا توان پرداخت این خدمات را نداشته باشند. در این مناطق ممکن است تاسیس یک درمانگاه کار باارزشی باشد.


موسسات فعال برای درمان بیماری‌های ویژه:

 تاسیس چنین مراکزی نیز از کارهای با ارزش است. این موسسات مسوولیت دارند کاری کنند که افرادی که بیماری های خاصی دارند، راحت تر بتوانند بیماریشان را درمان کنند یا به زندگی شان ادامه بدهند. مثلا موسساتی که برای حمایت از بیماران دیالیزی فعالیت می‌کنند یا موسساتی که برای حمایت از کودکان سرطانی تشکیل می‌شوند، مثال‌هایی از چنین مراکزی هستند. معمولا این موسسات کارهای زیر را انجام می‌دهند:


  • کمک به تصویب قوانینی برای کمک به دسته‌ای خاص از بیماران
  • کمک به تهیه داروها یا تجهیزات پزشکی مورد نیاز دسته ای خاص از بیماران
  • کمک به ترویج روش های پیشگیری از بیماری هایی خاص
  • آموزش دسته ای خاص از بیماران برای مقابله یا درمان بیماری شان
  • تامین مالی برای کمک به دسته ای خاص از بیماران که بضاعت مالی کافی برای درمان بیماری شان را ندارند.

موسسات پژوهشی برای پیشگیری یا درمان بعضی از بیماری‌ها:

 خیلی از اوقات، مبتلایان به بعضی از بیماری‌ها نیازمند داروهایی ارزان قیمت تر یا موثرتر هستند، اما به آن‌ها دسترسی ندارند. در این حالت، ایجاد موسسه‌ پژوهشی در این زمینه‌ها می‌تواند کار با ارزشی باشد.

مثلا افراد مبتلا به سرطان مجبورند هزینه های درمانی سنگینی را پرداخت کنند یا افراد مبتلا به ایدز که تعدادشان هم زیاد است مشکل نبود دارویی برای درمان قطعی را دارند. به همین ترتیب، بیماری‌های زیادی هست که ارزش کار تحقیقاتی برای یافتن داروهای ارزان قیمت یا قطعی را دارند.


موسسات خیریه آموزشی فعال در حوزه بهداشت و درمان:

متاسفانه به خاطر ضعف نظام آموزشی و اطلاع‌رسانی، بسیاری از مردم و به خصوص دهک‌های پایین جامعه از روش‌های مقابله با بیماری‌های متعارف مثل انواع بیماری‌های قلبی و یا بیماری‌های مفصلی اطلاعی ندارند.

به همین خاطر، یکی از کارهای کم خرج ولی بسیار با ارزشی که می توان انجام داد، ایجاد موسسات آموزشی است که برای پیشگیری از بیماری‌های مشخصی در مناطق محروم یا برای افراد محروم کار آموزشی یا اطلاع‌رسانی می‌کنند.


 با «موسسات خیریه و انواع آن‌ها» بیشتر آشنا شویم.